TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU

• "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2022 Araştırması"nın sonuçları, İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından açıklandı.Buna göre, TÜPRAŞ, üretimden satışlarda 418,4 milyar lirayla en büyük sanayi kuruluşu olma unvanını korudu. Star Rafineri 189,2 milyar lirayla üçüncülükten ikinciliğe yükselirken, Ford Otomotiv ise 140,1 milyar liralık üretimden satışla 3'üncü oldu.
• İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) 87,8 milyar liralık üretimden satışla 4'üncü sırada yer alırken, onu 69,5 milyar lirayla Ereğli Demir ve Çelik, 66,9 milyar lirayla İskenderun Demir ve Çelik izledi. İAR ile Ereğli Demir ve Çelik'in ikişer basamak yükselmesi dikkati çekti.
• Toyota Otomotiv 65,9 milyar lirayla 7'nci, Arçelik 64,1 milyar lirayla 8'inci, Oyak-Renault 62,7 milyar lirayla 9'uncu, Tofaş 59,8 milyar lirayla 10'uncu sırada yer aldı. Toyota 3 basamak birden gerilerken, Arçelik, Oyak-Renault ve Tofaş'ın sıralamadaki yeri değişmedi.

• Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi, Gaziantep’ten 28 firmanın ilk 500 firma arasında yer aldığını açıkladı.

İSO 500 Şampiyonları Belirlendi!: 
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2022 Araştırması açıklandı.ISO 500 araştırmasına göre, 2022’de en büyük sanayi kuruluşu bu yıl da 418,4 milyar liralık satışlarıyla Tüpraş oldu. 2022 yılında üretimden satışlara göre ikinci büyük kuruluş 189,2 milyar lira ile Star Rafineri oldu. Üçüncü sırada ise 140,1 milyarlık üretimden satışlarıyla Ford Otomotiv yer aldı.

Satış Yüzde 119 Arttı

İSO 500’de üretimden satışlar 2022 yılında yüzde 119 oranında artarak 2 trilyon 48 milyar liradan 4 trilyon 485 milyar liraya çıktı. Üretimden satışların 50’lik gruplara göre dağılımına bakıldığında; ilk 50 kuruluşun uzun yıllardır yüzde 50 bandında seyreden ağırlığının bu yıl biraz daha artırarak yüzde 52’ye çıktığı görüldü.İlk 100 firmanın İSO 500 içindeki payı ise yüzde 65’lere ulaştı. Sıralamada 100-200 arasında kalan şirketlerin İSO 500’deki ağırlığı yüzde 14,4 olurken, geriye kalan 300 şirket de yüzde 20,6’lık pay aldı.

Yüksek satışlara dikkat çeken İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “2022 yılının verileri yıl sonu tüketici enflasyonu ile arındırıldığında üretimden satışların reel olarak 2021 yılına göre yüzde 33,3 ile oldukça yüksek bir artış sergilediği görülüyor. Reel değişimleri hesaplarken son yıllarda hep yaptığımız gibi bu yıl da, yıl sonu TÜFE enflasyonunu kullandık. Fakat diğer taraftan biliyoruz ki 2022 sonunda TÜFE enflasyonu yüzde 64,27 iken ÜFE enflasyonu yüzde 97,72’ye ulaşmıştı. Nitekim yıl sonu ÜFE enflasyonu kullanıldığında, üretimden satışlardaki reel artış yüzde 10,8’e iniyor” diye konuştu.

İSO’dan Yüzde 40 İhracat Katkısı

İSO 500’ün ihracatı ise yüzde 14,1’lik artışla 98 milyar dolara yaklaştı. İSO 500’ün ihracat artışı, Türkiye genelinin 1,2 puan üzerinde gerçekleşti. İSO 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 40’lar civarında gerçekleşti.

İSO 500’ün 2022’de faaliyet kârı yüzde 96 oranında artarak; 342 milyar liradan 671 milyar liraya çıktı. Buna karşılık faaliyet karlılığı oranı, yüzde 14,8’den 2 puan düşerek yüzde 12,8’e geriledi. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kârın yüzde 100’e yakın bir artışla 405 milyar liradan 808 milyar liraya yükseldi. Aynı yılda FAVÖK kârlılığı oranı, aynen faaliyet karlılığında olduğu gibi 2,1 puan düşüşle yüzde 17,5’ten yüzde 15,4’e geriledi.Yine vergi öncesi kâr ve zarar toplamı yüzde 121 artarak 219 milyar liradan 485 milyar liraya yükseldi. Ancak satış karlılığı oranı 0,2 puan düşüşle yüzde 9,3’e indi.

Sanayiciler Kârını Gerçek İşinden Kazandı

2022 yılında İSO 500’ün diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârları 683 milyar lira iken, gider ve zararları 572 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu iki rakam arasındaki fark alındığında, İSO 500’ün üretim faaliyeti dışı net geliri 111 milyar lira artarken bir önceki yıla göre artış oranı da yüzde 14,6 ile sınırlı düzeyde gerçekleşti.

Son 10 yıldaki üretim faaliyeti dışı gelirlerinin dönem kâr ve zarar toplamı içindeki paylarına bakıldığında bu oranın, son 5 yılda yüzde 88 düzeyinden yüzde 23’lere kadar gerilediği görüldü. Bahçıvan bu durumun sanayicinin son yıllarda giderek daha fazla esas faaliyetlerine odaklandığını ve kârını gerçek işinden elde ettiğini gösterdiğine işaret etti.

Finansman Giderlerinin Etkisi Seneye Görülecek

Araştırmaya göre İSO 500’ün finansman giderleri 2022’de yüzde 32,6 oranında artarak 209 milyar liradan 277 milyar liraya yükseldi. Finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı belirgin bir düşüş göstererek yüzde 61,1’den yüzde 41,3’e indi.Veriler 2022’de finansman giderlerinin işletmelere çok daha az yük olduğunu gösterdi.

Finansman giderleriyle ilgili değerlendirmede bulunan Bahçıvan, “Burada 2022’nin düşük faiz ortamı ve kredi kullanımını sıkı şartlara bağlayan düzenlemelerin de etkili olduğunu unutmamak gerekiyor. O günkü finansal koşullar, bugünkü faiz ve krediye erişim koşullarıyla karşılaştırıldığında aradaki makasın ne kadar yüksek olduğu biliniyor. Dolayısıyla finansman giderlerinin faaliyet karına oranındaki görece iyileşmenin, ne kadar sürdürülebilir olduğunu gelecek yıl açıklayacağımız 2023 yılı İSO 500 verilerinde daha net bir şekilde göreceğiz” açıklamasında bulundu.

İhracat ve İthalatta Karadeniz’in Lideri Çorum

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Çorum, Karadeniz Bölgesi’nde bulunan 18 il arasında ihracatta ve ithalatta 1. sırada yer aldı. Çorum’dan kasım ayında 158,2 milyon dolar ihracat, 388,6 milyon dolar ithalat yapıldı.

Türkiye’de kasım ayında genel ticaret sistemine göre ihracat yüzde 2,1 ithalat ise yüzde 14 arttı. TÜİK Samsun Bölge Müdürlüğü yetki alanında bulunan illerden Çorum’da Kasım ayında 158,2 milyon dolar ihracat, 388,6 milyon dolar ithalat yapıldı. Samsun’da ise kasım ayında ihracat 103,4 milyon dolar, ithalat 102,1 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tokat’ta kasım ayında ihracat 2,6 milyon dolar, ithalat 2,2 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Amasya’da kasım ayında ihracat 10,3 milyon dolar, ithalat 2,3 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ayrıca çevre illerden Sinop’ta kasım ayında ihracat 3,9 milyon dolar, ithalat 6,6 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Ordu’dan kasım ayında 26,4 milyon dolar ihracat, 6,3 milyon dolar ithalat yapıldı.

ÇORUM İHRACATTA KARADENİZ 1’İNCİSİ

Karadeniz’de 2022 yılı ilk 11 ayında en çok ihracat yapan il 1 milyar 743 milyon 594 bin dolar ile Çorum oldu. Samsun 1 milyar 213 milyon 297 bin dolar ile ikinci sırada yer alırken, 958 milyon 322 bin dolar ile Trabzon 3’üncü ve 568 milyon 573 bin dolarlık ihracatla Zonguldak 4’üncü il oldu. Ayrıca Karadeniz’de Amasya yılın ilk 11 ayında 125,6 milyon dolar, Artvin 55,2 milyon dolar, Bolu 161,3 milyon dolar, Giresun 301,1 milyon dolar, Gümüşhane 60,6 milyon dolar, Kastamonu 308,2 milyon dolar, Ordu 273,6 milyon dolar, Rize 220,8 milyon dolar, Sinop 28,9 milyon dolar, Tokat 40,8 milyon dolar, Bayburt 650 bin dolar, Bartın 29,6 milyon dolar, Karabük 298,2 milyon dolar ve Düzce 325,5 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi.

İhracatta olduğu gibi ithalatta da Çorum 3,3 milyar dolar rakamı ile Karadeniz’de ilk sırada yer aldı. Zonguldak 1,9 milyar dolarlık ithalat ile 2’nci sırada bulunurken, Karabük 1 milyar 132 milyon dolarlık ithalat ile 3’üncü, Samsun ise 1 milyar 64 milyon dolarlık ithalat ile 4’üncü sırada yer aldı. Karadeniz’de ayrıca yılın ilk 11 ayında Amasya 40,2 milyon dolar, Artvin 33,4 milyon dolar, Bolu 184,6 milyon dolar, Giresun 18,6 milyon dolar, Gümüşhane 1,7 milyon dolar, Kastamonu 223,6 milyon dolar, Ordu 62 milyon dolar, Rize 79,8 milyon dolar, Sinop 9,6 milyon dolar, Tokat 21,5 milyon dolar, Bayburt 970 bin dolar, Bartın 7,5 milyon dolar ve Düzce 258,5 milyon dolarlık ithalat yaptı.

Sürdürülebilir Sanayi İçin “Sanayi 4.0” Çalışmaları Devam Ediyor

Kalkınmasının temelinde sanayi üretiminin olduğunu ve Gaziantep’in üretim hacmi ile örnek şehir olmaya devam ettiğini kaydeden Ünverdi, “Pandemi, deprem ve küresel krizlere rağmen üretim, ihracat ve buna bağlı olarak istihdamı önceleyerek çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Zorluklarımıza rağmen gelişen teknolojilerle birlikte yeni başarı öyküleri yazmak ve sanayimizin kabuk değiştirmesi için projeler yürütüyoruz. Gelecekte de güçlü ve sürdürülebilir bir sanayi için Sanayi 4.0, dijitalleşme ve yeşil dönüşüm hedefiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.

OVP İle Deprem Bölgesi Destekleri Elzem

Küresel ekonomide yaşanan daralma ve bölge koşullarına dikkati çeken Ünverdi, şunları dile getirdi:

“Ülkemizdeki parasal sıkılaştırma politikalarının hepimiz için zorlukları olsa da finansal istikrar ve mali dengenin sağlanması ile bu süreci de aşacağımıza inanıyorum. Orta Vadeli Program kapsamında güvenin ve öngörülebilirliğin sağlanması konusunda kararlı adımlar devam etmelidir. Deprem bölgesi olarak aldığımız yara ve hasara rağmen sanayiciler olarak bizler de mücadelemizi sürdüreceğiz. OVP’de deprem bölgemize yönelik verilecek olan finansman destekleri üretim, ihracat ve istihdamımız açısından kritik önem taşıyor. Bu süreci kamu, özel sektör hep birlikte atlatacağımıza inancımız tamdır.”