Çorum’dan Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Başhekim Prof. Dr. Mesut Sezikli ile birlikte üç gönüllü hekim, geçtiğimiz günlerde TİKA desteği ile binlerce kilometre mesafedeki Afrika ülkesi Mali’ye giderek mazlum insanların şifasına vesile olurken, bir dizi ziyaretlerde de bulundular...

İyilik Sağlık Derneği’nden İSD bir ekip, TİKA işbirliğiyle çeşitli sağlık yardımlarında bulunmak üzere Mali’nin başkenti Bamako’ya gitti...

Dernek üyesi 4 uzman, 2 pratisyen doktor ve 1 eczacıdan oluşan ekip, Bamako'ya gitmeK üzere yola çıktık. İSD Saha Koordinatörü Uzm. Dr. Talha Karadoğan ise Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve İSD işbirliği kapsamında bu yıl Afrika ülkesi Mali'de çalıştık.Amaçlarının bölgenin sağlık problemine bir nebze de olsa çare olmak olduğunu anlatan Karadoğan, "Ekipte dahiliye, çocuk, anestezi ve göz hastalıkları uzmanları, pratisyen hekim ve eczacımızla birlikte yarım tondan fazla tıbbi malzeme ve ilacımızla beraber oradakilere şifa olmaya çalışacağız. Bu seyahatte daha sonra yapacağımız çalışmaların planlamasını da yapacağız. İleride bölgede yapılabilecek projeler için görüşmeler de yapacağımız seyahatimizin bölge için faydalı olması en büyük hedefimiz." ifadelerini kullandı.

“İyilik Sağlık Derneği gönüllüleri dünyanın neresinde mazlum ve mağdur bir insan varsa sağlık ve insani yardımı ulaştırmayı ilke edinmiştir.

2012 yılında Mali’nin kuzey bölgelerinde patlak veren iç savaş sonrası birçok insan yerlerinden edilmiş binlerce insan ülkenin başkenti Bamako’da bulunan Senue, Faladie, Subulinku kamplarına göç etmek zorunda kalmıştır. Aynı zamanda birçok yetimin yaşadığı Sakina Kampı, Kalafo Medresesi vb gibi alanlar oluşmuştur. Gönüllü sağlık çalışanı arkadaşlarımız 2012 yılında patlak veren iç savaşın hemen sonrasında savaştan kaçan binlerce insanın yardımına koşmuş ve yaraları imkanlar ölçüsünde sarmaya gayret etmiştir. Yerel partnerler ile yapılan değerlendirme ve
görüşmelerde özellikle sağlık temelli çalışma yapılması kararı verilmiştir. Malinin kuzey bölgelerinden kaçarak Bamako’ya gelen mültecilerin sığındığı Faladie Mülteci Kampı, Senue Mülteci Kampı, Subulinku Mülteci Kampı, Sakina Kampı, Kalafo Medresesi ve yerel partnerimizin destlediği Muslim Hands Yetim Okulu ile ilgili yerel partnerler vasıtasıyla ihtiyaç analizi yapılmış ve bu iki yerde sağlık hizmeti başta olmak üzere gerekli planlamalar yapılmıştır. Dernek gönüllülerinden 7 kişi yarım tonu geçen ilaç ve tıbbi malzeme ile 30 Temmuz – 5 Ağustos 2021 tarihleri arasında sağlık hizmeti sunmak ve diğer ihtiyaçlar ile ilgilenmek üzere Mali’ye doğru yola çıkmıştır. Mali’de geçen 6 günlük süre zarfında Bamako’da birinci basamak sağlık hizmeti sunulmuş, bunun yanı sıra birçok eğitim çalışması yapılmıştır. Toplamda 1950 kişiye poliklinik hizmeti verilmiş, onlarca çocuğun sünnet ihtiyacı karşılanmış birçoğunun karşılanmak üzere ihtiyaçları not edilmiştir. Yine birçok kişiye de halk sağlığı temelli eğitimler verilmiştir. Yetimhane tarafında yapılan çalışmalar da dahil edildiğinde bu proje kapsamında katkı yapılmıştır. Özellikle yetimhane alanında inşa edilen derslik ve destek amaçlı bağışlanan hayvanlarla yetimhanenin uzun vadeli desteklenme temelleri de atılmıştır. Yaptığımız toplantılar ile ilerleyen süreçte daha çok sağlık temelli projeler ile bölgeye gelinmesi ve sürdürülebilir projelerin planlanması değerlendirilmiş olup yeni çalışmaların kapısı aralanmıştır.

GÖNÜLLÜ EKİP

1) Prof. Dr. Mesut Sezikli (Gastroenterolog) (çorum erol olçok eah başhekimi)
2) Uzm. Dr. M. Talha Karadoğan (Pediatrist) (vakıf gureba hastanesi /İstanbul)
3) Uzm. Dr. Mehmet Yalvaç (Anestezi Ve Reanimasyon Uzmanı) (çorum erol olçok eah başhekim yardımcısı)
4) Opr. Dr. Alper Gökbel (Göz Hastalıkları Uzmanı) (çorum erol olçok eah başhekim yardımcısı)
5) Dr. Hatice Kübra Eke (TRT kurum hekimi)
6) Dr. Murat Babahanoğlu (Bitlis Ahlat ilçesi hekimi)
7) Eczacı Cafer Sadık (Şanlıurfa/siverek)

PROJE BASAMAKLARI

-Mali Seferi için hazırlıklar
-Faladie Mülteci Kampında sağlık taraması
-Senue Mülteci Kampı keşif gezisi
-Senue Mülteci Kampında sağlık taraması ve sünnet operasyonları
-Maarif Vakfı ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı)
-Büyükelçilik ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı)
-Sakina Kampı sosyal ilişkileri geliştirmeye yönelik faaliyetler ve beslenme yardımı
-Kalafo Medresesi halk sağlığı incelemeleri
-Subulinku kampı sağlık taraması
-Adak kurban bağışlarının temini, kesimi ve ihtiyaç sahiplerine dağıtımı
-Muslim Hands Yetim okulu ziyareti hediye dağıtımı ve sağlık taraması

GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER

-Mali seferi için hazırlıklar:  Yapılan analizler sonucu Mali-Bamako’da yapılmasına karar verilen sağlık taraması için ekip oluşturuldu. Ekip 4 Uzman Hekim 2 Pratisyen Hekim 1 Eczacıdan oluşturuldu. Uzman Hekimlerin uzmanlık alanları gastroenteroloji, pediatri, anestezi ve göz hastalıkları oldu. Uçak biletleri ve ilaçlar TİKA sponsorluğunda temin edildi. THY ilaçların taşınmasında sponsorlğu üstlendi. Gidilecek yerde temas ediecek bireyler için gönüllü bağışçıların sağlamış olduğu fondan karşılanmak üzere hediyelik eşyalar alındı. Alınan eşyaların birim adedin düşük fiyatlı olup mümkün olduğunca fazla insana dağıtılabilmesi için adet sayısının fazla olmasına dikkat edildi. Toplamda 500 kilogramı geçen ilaç ve hediye Bamako’ya götürülmek üzere paketlendi. Uzman Doktor M. Talha KARADOĞAN Ankara’ya giderek ekibin vize işlemlerini gerçekleştirdi. Yola çıkmadan önce ekibin tamamı COVİD 19 tedbirlerine yönelik PCR testlerini yaptırdı. 30 Temmuz günü ilaçlar ve hediyelerin İstanbul Havaalanına transportu sonrası yolculuğa başlandı. Bamako’ya ekibi götürecek uçağın küçük olması sebebiyle ekibin bazı sırt çantaları yolcu bölümüne alınmadı. Sırt çantalarının daha sonra Bamako’ya ulaşmasında sıkıntılar yaşandı. Bunun haricinde başka bir problemle karşılaşmadan Bamako Havaalanına ulaşıldı. Buradan konaklama yapılacak otele yerel partnerimiz olan Muslim Hands’in sağladığı araçlarla ulaşıldı. Sabah çalışmalara başlayabilmek için ekip dinlemek üzere odalarına dağıldı.

-Faladie Mülteci Kampında Sağlık Taraması: 31 Temmuz saat 12 gibi otelden Muslim Hands’in ayarlamış olduğu araçlarla çıkılıp ofislerine gidildi. Faladie Mülteci Kampında İhtiyaç duyabileceğimiz ilaçlar seçildi. Bir miktar hediye alındı. Sonrasında Faladie Mülteci kampına doğru yola çıkıldı. Kampta muayene yapılacak olan çadır organize edildi. İlk başta 1 Türkçe 1 İngilizce tercüman aracılığıyla muayeneler başladı. Sonrasında 1 Fransızca ve 1 İngilizce tercüman daha ayarlandı ve muayeneler hızlandı. Gün sonunda yaklaşık 500 muayene yapıldı. Bu muayenelerde hemen hemen her çocuğun göbek fıtığı olduğu tespit edildi. Bazı çocuklarda kwashiorkor adlı yetersiz beslenmeye bağlı oluşan hastalık ön tanısı düşünüldü. Bir adet çocukta genu varum adlı ekstremite deformitesi görüldü. Yetişkin hastaların bir kısmında katarakt tespit edildi. 17.30 gibi muayeneler bittiğinde kamp alanı keşfe çıkıldı. Kamp alanı
eski bir hayvan pazarından kampa dönüştürülmüş yaklaşık 3000 kişinin yaşadığı hijen koşullarının sıfır denilebileceği, barınakların çöp alanlarıyla iç içe olduğu, temiz su kaynağına ulaşımın yok denilebilecek kadar güç olduğu bir ortam olarak değerlendirildi.

-Senue Mülteci Kampı Keşif Gezisi: 31 Temmuz saat 18.30 gibi Faladie mülteci kampından ertesi gün sağlık taraması yapılacak olan Senue kampına doğru yola çıkıldı. Kampa giderken yolda başlayan şiddetli yağmur yolculuğumuzu oldukça zorlaştırdı. Kampa vardığımızda ilk izlenimlerimiz kampın Faladie Mülteci Kampına nazaran daha iyi koşullara sahip olduğu oldu. Fakat hava koşullarının oluşturduğu güçlük sebebiyle keşif gezimizi tamamlayamadan otele dönmek mecburiyetinde kalındı.

-Senue Mülteci Kampında Sağlık Taraması ve Sünnet Operasyonları:  1 Ağustos sabah erken saatlerde Muslim Hands’den ekibi Senue kamp alanına götürecek olan araçlar bütün ilaçlarımızı ve hediyelik eşyalarımızı almış şekilde otele geldi. Kamp alanına yaklaşık 1 saat süren bir yolculuk sonrası varıldı. Kamp alanı Faladie Mülteci Kampına kıyasla daha temiz ve derli toplu duruyordu. İnsanlar burada derme çatma hayvan pazarından bozma alanlarda değil çadırlarda barınıyorlardı. Kamp alanının girişinde MSF logolu su tankları dikkat çekiyordu. Kısa bir yürüme mesafesinden sonra muayene yapacağımız alana ulaşıldı. Alanda Kuran eğitimi alan çocuklar için birkaç adet sınıf bir adet mescit görüldü. Kamp alanında hijyen koşulları her ne kadar Faladie’ye kıyasla iyi olsa da olması gerektiği noktadan çok daha aşağı seviyelerde bulundu.

Dr. Mesut, Dr. Talha, Dr. Hatice muayenelere başlarken Dr. Mehmet ve Dr. Alper sünnet yapmak üzere steril oldular. Dr. Murat ise zaman zaman muayenelere zaman zaman ise sünnet ekibine yardımcı oldu. Eczacı Cafer Bey ilaçları organize edip bir ilaç köşesi oluşturduktan sonra ekipteki doktorlara yardımcı oldu. Gün içerisinde yaklaşık 600 muayene yapıldı. Bunlardan 3’ü daha sonra komplikasyon gelişmesi ihtimal dahilinde olan abse sahibi hastalardı. Bu hastalara drenaj yapıldıktan sonra uygun tedavi planları düzenlenip gönderildiler. Sünnet ihtiyacı olan çocukların sünnet operasyonları gerçekleştirilip tedavileri planlanıp nasıl pansuman yapılması gerektiği yerli sağlık görevlisine anlatıldıktan sonra kamp alanından ayrılındı.

2 Ağustos sabah erken saatlerde Senue Kampına gitmek üzere otelden yola çıkıldı. Kamp alanına varıldığında 3 ekibe ayrılındı. Bir ekip bir önceki gün yapılan sünnet operasyonlarının pansumanlarını yapıp sünnet ihtiyacı olan çocukların sünnetlerini yapmaya devam etti. Bir ekip muayene yapmaya başladı. Son ekip ise mescit ve kamp alanında hijyen eğitimleri ve temizlik çalışmaları organize edip yürüttü.

Bir önceki gün absesi drene edilen hastalardan birisinin tedavisi tekrar düzenlenildi pansumanı yapıldı. İki gün içerisinde yaklaşık 900 muayene ve onlarca sünnet yapıldı. Hijyen eğitimleri verildi. Kamp bölgesindeki ortak kullanım alanı temizlendi. Hediyeler dağıtıldı. Akşam saatlerinde kamptan ayrılıp otele dönüldü.

-Maarif Vakfı ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı): 3 Ağustos Sabah erken saatlerde otelden ayrılıp Maarif Vakfı ziyaret edildi. Yapılan ziyarette Maarif Vakfı Mali Direktörü Coşkun Yılmaz ile Maarif Vakfının misyonu ve vizyonu hakkında sohbet edildi. İyilik Sağlık Derneği’nin Mali’deki hangi ihtiyaçları giderebileceğine yönelik istişarelerde bulunduk. Dostluk bağlarımızı pekiştirip 10.15 gibi Büyükelçiliğe doğru yola çıkıldı.

-Büyükelçilik ziyareti (Mali Sağlık İhtiyaçları ile ilgili istişare toplantısı): 3 Ağustos saat 10.15 civarında Maarif Vakfından ayrıldıktan sonra büyükelçiliğe gidildi. Büyükelçi ve konsolosla Türkiye’nin Mali’de yapması gerekenler ve yaptığı şeyler hakkında ayrıca Mali’nin genel özellikleri ve ihtiyaçları hakkında konuşuldu. Bunlardan hangilerini İyilik Sağlık Derneği olarak karşılayabileceğimiz istişare edildi. Ardından Sakina Kampına gitmek üzere yola çıkıldı.

-Sakina Kampı sosyal ilişkileri geliştirmeye yönelik faaliyetler ve beslenme yardımı: 3 Ağustos saat 12 civarında Sakina Kampına doğru yola çıkıldı. Kampa varıldığında kampta bulunan yetim çocuklarla futbol maçı yapılarak dostluğumuz pekiştirildi. Futbol maçının ardından kamp alanında bulunan görevlilerle sohbet edildi. Temel ihtiyaçlara yönelik yardım paketleri dağıtıldı. Otele dönmek üzere kamptan ayrılındı.

-Kalafo Medresesi halk sağlığı incelemeleri: 4 Ağustos sabah erken saatlerde Kalafo medresesini incelemek ve Subulinku Kamp Alanında sağlık taraması yapmak üzere bir ön toplantı sonrası otelden ayrılındı. Kalafo Medrese’sine gidildi. Medresede yaklaşık 500 civarı Kuran talebesinin yaşadığı öğrenildi. Alan bu kadar insan için odukça küçüktü. Hijyen yok denilebilecek kadar kötü bir yaşam koşulları vardı. Barınak olarak kullanılan odalarda çocukların üst üste yaşamak zorunda kaldığı müşahade edildi. Yemek ihtiyaçlarını ellerindeki son derece hijyensiz kaplarla etraftaki insanlardan bulabildikleriyle karşıladıkları fark edildi. Öğrenci odalarının ortasında bulunan ortak alanın çamur olması sebebiyle temizliğinin oldukça zor olduğu yağmur mevsimlerinde bu alanın bataklığa dönüştüğü öğrenildi. Ortak alanı betona çevirebilmek üzere imkan araştırmalarına başlandı.

-Subulinku kampı sağlık taraması: Dr. Talha, Dr. Hatice, Dr. Murat ve Eczacı Cafer Bey sağlık taraması yapmak üzere Kalafo medresesinden ayrılıp Subulinku Kampı’na doğru yola çıktı. Kampta 200 civarı muayene yapıldı. Muayenelerde malnutrisyona ve kanlı ishale sahip çocukların fazlalığı dikkat edildi. Yerli sağlık görevlilerine suların kaynatılarak içilmesi noktasında tavsiyelerde bulunuldu. Kamp alanında hijyen koşullarının ve beslenme imkanın yetersiz olduğu görüldü. Sünnet ihtiyacı olan 50 civarı çocuk olduğu öğrenildi. Bu ihtiyacı nasıl giderebileceğimize yönelik istişare etmek üzere bu bilgi not edildi.

-Adak kurban bağışlarının temini, kesimi ve ihtiyaç sahiplerine dağıtımı: Dr. Mesut, Dr. Mehmet ve Dr. Alper Kalafo medresesinden ayrılıp adak kurban bağışı yapan bağışçıların oluşturduğu fonu ihtiyaç sahiplerine ulaştırabilmek için en uygun kurbanlıkları bulmak üzere yola çıktılar. Kesilen kurban etleri ihtiyaç sahiplerine dağıtılırken ve dahi kesim esnasında bu işlemleri yapan kişilere nezaret ettiler. Kurban etleri Subulinku, Kalafo ve diğer ihtiyaç sahiplerinin olduğu alanlarda dağıtıldı.

-Muslim Hands Yetim okulu ziyareti hediye dağıtımı ve sağlık taraması: 5 Ağustos sabah erken saatlerde yerel partnerimiz Muslim Hands’in desteklemiş olduğu yetim okuluna doğru yola çıkıldı. Okulda sınıflar gezilip öğrencilere hediyeler dağıtıldı. Öğretmenlerle sohbet edilip dostluklar kuruldu. Ardından okulun revir olarak kullandığı odada hem öğrencilere hem de bölgede yaşayan yetişkin ve çocuk yaş grubundan hastalara yönelik muayenelere başlandı. Gün içerisinde yaklaşık 350 muayene yapıldı. Ardından Türkiye’ye dönmek üzere yolculuk hazırlıklarına başlandı. Gece saat 23.40 uçağı ile Bamako’dan ayrılınıp Türkiye’ye doğru yolculuğa başlandı.”

YAPILAN 1950 MUAYENENİN İSTATİSTİKLERİ