Konferansa İnönü Anadolu Lisesi Müdürü Ahmet Güngör, Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğrencileri, okul idarecileri, öğretmenler ve öğrenciler katıldı.

Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlknur Taş, sunumunda Hitit medeniyetine ilişkin genel bilgiler verdi. Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü 2. Sınıf öğrencilerinden Kader Akoğlu, Naziye Sorali ve Samet Yıldırım Hitit Medeniyetini ve kültürünü nasıl benimsediklerini ile Hattuşaş’da gördükleri izlenimlerini anlattılar.

Hititler’in doğayı çok sevmesi, tabiatla bütünleşmelerinden dolayı yeryüzü şekillerini tanrılaştırdıklarını belirten Taş, baş tanrının Güneş Tanrıçası Hepat ve Hava tanrısı Teşup olduğunu ifade etti. Taş, hava, taş, toprak, güneş ve ateşin birer tanrıya dönüştürüldüğünü belirterek, şöyle dedi; “Aynı zamanda bazı doğa olaylarını açıklayamamak da onların bu olayları birer tanrının yaptığına inanması zorunluluğuna getirmiştir. Örneğin şimşekten korktukları için bir fırtına tanrısı olgusuna inanmışlardır. Aynı zamanda pınarlar, akarsular, su kaynakları da Hitit inancında kutsaldır.

Dini törenlerin önemli bir kısmı pınarların etrafında ya da ormanlık yerler de gerçekleştirilmekteydi. Nitekim Anadolu’nun dört bir tarafına yayılmış kaya anıtları da bunun göstergesidir. Fasıllar anıtı, İvriz kaya kabartması bunun en güzel örneğidir. Hitit Ekonomisi, tarım, ticaret, zanaat  ve haraç dörtgeni üzerine kuruluydu. Arpa, buğday gibi tahıllar, elma, nar, üzüm gibi meyvelar yetiştiriliyordu. Üzüm bağları oldukça yaygındı. Diğer kullanımlarının yanı sıra arpa mayalandırılarak bira yapımında kullanılıyor, üzümden şarap yapılıyordu. Hititler koyun, dana, at, katır, öküz, domuz gibi hayvanları et, süt ve yük hayvanı olarak yetiştiriyorlar ve yaygın olarak kullanıyorlardı. Bu projenin ülke geneline yayılması için ve okullarda gündeme getirilmesi  gerektiğini dile getirdiKrala ait topraklar saray işçileri ve diğer kişiler tarafından zorunlu görev kapsamında ekilip biçiliyordu. Bir erkek hasat işçisine 3 aylık emeği karşılığı 30 parisu, bir kadın işçiye ise 12 parisu arpa veriliyordu.1 parisu yaklaşık 37.5 kg.

 Daha çok yabancı tüccarların gelip Hitit kentlerinde iş yaptıkları anlaşılıyor. Yani Hitit ihracat ağırlıklı bir ülke olmaktan çok ithalat ağırlıklı bir ülke konumundaydı. Kapadokya’dan elde edilen gümüşün bolluğu, dış ticaret açığını kapatmış olmalı. Yani Hititler, paranın yapıldığı madene sahip olmanın avantajını kullanarak başka ülkelerin mallarını almış olmalılar. Nitekim gümüş bolluğu Hitit parasını da değerli kılıyor. Hititler, Babil kralı Hammurabi’nin Orta Doğu’yu hala etkileyen kısas hukukunda büyük bir değişiklik yaptılar ve günümüzden tam 3500 yıl önce modern hukuk anlayışının temelini oluşturan tazminat hukukuna geçmeyi başardılar. 

Bugün bile Orta Doğu’da pek çok ülke kısas hukukunu aşamamıştır. Hitit yasa maddelerinde sürekli revizyon yapılmıştır. Eski hüküm korunmuş yanına ‘eskiden böyleydi’ denildikten sonra revize edilmiş şekil konulmuştur.

 ‘Komşusunun koyununu öldüren adamın da koyunu öldürülsün. Eskiden böyleydi. Artık onun koyunu alınıp koyununu öldürdüğü komşusuna verilsin.’ gibi. Bu tabletler Hitit hukukunu yansıtan yüzlerce tabletten bir tanesidir.”dedi

Bu noktada Suriye’den Hatti’ye kültür transferi en üst seviyede gerçekleşmiştir. Hatti ve Suriye kültürlerinin birbirine uyum sağlaması hiç kuşkusuz iki kültürün coğrafi olarak bugün de olduğu gibi birbirine yakın olmasından kaynaklanmaktadır. Yerel Hatti kültürüyle yoğrulmuş Hitit Kültürünün Hurri kültür öğeleriyle kaynaşması ise ortaya benzersiz bir kültür çıkmasına neden olmuştur.

Söz konusu konferans ile amacımız Hitit Kültürüne, Suriye-Hitit kültür öğelerinin aktarımını etkilerini göz önüne sermektedir.