Türkiye Kick Boks Şampiyonası’nda Çorum rüzgarı!

Gıda Fiyatları Neden Artıyor?

Ekonomi 26 Nisan 2022 11:45

Ne akaryakıt ne gübre maliyeti.Fahiş fiyatın nedeni öğrenildi! Rekabet Kurumu’ndan şoke eden rapor...

Vatandaşların cebini yakan gıda pahalılığında atılan adımların hiçbiri etiket fiyatını düşürmezken Rekabet Kurumu’nca hazırlanan raporda fahiş fiyatların asıl sebebini ortaya koyuldu. Raporda çiftçinin hiç kar etmediği, aracının karı cebine doldurduğu artan fahiş fiyatla aracı sayısının üretici sayısı aştığı kaydedildi...

Rekabet Kurumu, sebze ve meyvedeki fahiş fiyatların seyrini raporlayarak peş peşe gelen zamların sebebini ortaya çıkardı. Gıda piyasalarında yüksek fiyatların sebebi olarak pandemi, sıcak savaşın etkisi, maliyet ile üretimdeki artış ve lojistik zammı gibi sebepler sıralanırken artışın asıl sebebi bambaşka çıktı. Devlet fahiş fiyatla mücadele etmek için temel gıda maddelerindeki KDV’yi 18’den 1’e düşürmesine rağmen bu düşüş etiketlere yansımazken hem vatandaş gem de çiftçi aralarında yaka silkiyor...
ÇİFTÇİ SATTIĞI ÜRÜNDEN KAR ETMİYOR!..
- Üretim, tedarik ve maliyet kalemlerinin senaryolarının hesaplandığı Rekabet Kurumu’nca hazırlanan raporda bütün maliyet kalemleri eklendi. Raporda çiftçinin hiç kar etmediği aracıların ise hem tüketicinin hem de üreticinin hakkını kendi cebine doldurduğu ortaya çıktı. Örnek senaryoda kilogram fiyatı 1 TL olarak belirlenen 10 bin kilogramlık üründe, gelir vergisi stopajı ve Bağ-Kur vergisi düşüldüğünde çiftçinin eline 9 bin 700 TL kalıyor. Bu üründe tacirin ise kârı yüzde 16 olurken, Antalya Hal'indeki komisyoncu yüzde 8 kâr alıyor...
TARLADAN RAFA GİDENE KADAR FİYAT KATLANIYOR
- Yola çıkan bu ürüne İstanbul ya da Ankara'daki Hal komisyoncusu da yüzde 8 kâr ekliyor. Ardından markete ürünü ulaştıracak olan sevkiyatçı devreye giriyor ve ürüne o da yüzde 17 kâr ekliyor. Aynı ürüne son kârı ise yüzde 16 ile market koyuyor. Böylece kilogramı 1 TL olan ürün tüketiciye ulaştığında en az 2.81 TL'yi buluyor. Tüm bu süreçte çileyi çiftçi çekerken, aracı, komisyoncu, sevkiyatçı ve marketler ise tatlı kârını alıyor. Raporda dikkat çeken bir başka tablo da Hal Kayıt Sistemi'ne (HKS) kayıtlı üretici ve aracı sayıları oldu. Buna göre komisyoncu ve tüccar sayısı, sisteme kayıtlı üretici sayısını geçti. Rapora göre HKS'ye kayıtlı üretici sayısı 12 bin 166 iken, sistemdeki tüccar ve komisyoncu sayısı 15 bin 438 oldu...
FİYATLARI DÜŞÜRMEK İÇİN NE YAPILMALI?
- İthal girdiler için kurdaki hareketliliğe karşı kısa dönemde sübvansiyon, uzun dönemde ise sözleşmeli tarım modeli devreye alınmalı
Çiftçilerin güçlendirilmesi için üretici birlikleri ve kooperatiflere üyelik teşvik edilmeli ve sistem bu organizasyonlar üzerinden yürütülmeli. Birlik ve kooperatiflerin etkin bir şekilde faaliyet göstermesi sağlanmalı
Üretim planlaması yapılmalı. Teşvik politikası uzun dönemli olmalı, ekim öncesi açıklanmalı ve üretim planlaması ile uyumlu olmalı
Üretimi engelleyen ya da düşüren don, hastalık vs durumlara karşılık, sigorta gibi risk yönetim araçları etkin uygulanmalı
Haksız ticaret uygulamalarına yönelik kurallar etkin bir şekilde uygulanıp, denetlenmeliFinansman için yeni fonlar ve mekanizmalar geliştirilmeli .Gelir ve kırsal kalkınma desteği sağlanmalı...
ÇÖZÜM HARİTASI ÇIKARILDI!
- Gıdada vergi indirimi öncesini temel alan raporda, ürünün çiftçiden başlayıp tacir, komisyoncu, sevkiyatçı, komisyoncu, market ve tüketiciye varan tüm süreçleri incelendi. Çözüm haritasının da çıkarıldığı raporda, tarım ürünlerinde gerçekleşen fiyat dalgalanmaları ve diğer konulardaki çok sayıdaki incelemenin yapıldığı vurgulandı. Bu kapsamda sektörde yapısal düzenlemeler yapılmasına karar verilmesi gerektiğinin altı çizildi. Bu aşamada temel çözüm olarak görülen "çiftçilerin güçlendirilmesi" amacı doğrultusunda üretici organizasyonları ve kooperatifler üzerine yoğunlaşması gerektiği vurgulandı...
NE AKARYAKIT NEDE GÜBRE FİYATLARI!
- Ne akaryakıt ne gübre maliyeti... Fahiş fiyatın nedeni öğrenildi.
Son dönemde gıda fiyatları uçuşa geçerken hükûmet bir dizi önlemle hem fırsatçıların hem de fahiş fiyatların önüne geçmeye çalışıyor. Son olarak hal yasası üzerinde çalışmalar sürerken üreticilerin dört gözle beklediği kararın yasama yılı sonuna kadar Meclis’e geleceği öğrenildi. Öte yandan akaryakıt ve gübreye gelen zamlarla, meyve sebze fiyatlarının artttığı düşünülürken, gerçek çok farklı çıktı...
HAL YASASI TEKRAR GÜNDEMDE!
- Enflasyon yükselirken fırsatçılar da fiyatları yukarı çekmeye devam ediyor. Fahiş fiyatın en çok hissedildiği yer ise pazar ve marketler.Komisyoncular yüzünden meyve sebzeler depolarda çürüyor! Çiftçilerin umudu hal yasası...
Hükümet bir dizi önlemle hem fahiş fiyatların hem de fırsatçıları önüne geçmek için 2018'den bu yana çok konuşulan hal yasasını tekrar ele aldı.
Meclis Tarım Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Yunus Kılıç, yasama dönemi sonunda tasarının Meclis’e gelmesini beklediklerini söyledi. Yasa ile komisyoncuların yüksek kar marjları denetlenecek, fiyat artışları kontrol altına alınacak. Üretici birliklerine hallerde kontenjan ayrılacak. Fiyatların belirlenmesinde üreticiler de söz sahibi olacak...
60 TONLUK ÜRÜNÜN SADECE 20 TONU HALE GELİYOR!
- Üreticiler devletten etkili bir çiftçi politikası belirlemesini talep ederken Habertürk'e konuşan Kılıç, “Fiyat istikrarı neden sağlanmıyor?” konusuna açıklık getirdi.
Kılıç, Türkiye’de hallere girmesi gereken ürün miktarının 60 milyon ton civarında olduğunu ancak bunun 20 milyon tonunun hallere geldiğini söyledi. Geri kalan 40 milyon ton ürünün ise hallere hiç girmeden özellikle büyük ticari ağları olanlar tarafından tarlalardan direkt aldığını ve bu yüzden fiyat istikrarının sağlanamadığının altını çizdi...
Düzenlemenin gecikme nedenini de açıklayan Kılıç altyapı yetersizliğine dikkat çekerek, “Sahada istediklerimizi yapabilmemiz için büyük mekanlara ihtiyaç var. Birçok bakanlığın her birine birçok ağır sorumluluk yüklediği bir süreç. Gecikme sebebi bu” dedi.
MALİYET FİYAT ARTIŞINDA YÜZDE 20 ETKİLİ!
- Sebze meyve ihracatçısı Ali Uçak ise fiyatlar için, “Üretim hava şartlarına bağlı. Fiyatların yüzde 80 yükselip düşmesinin sebebi iklimdir. Bu yıl son 30 yılın en soğuk günleri yaşandı. Ürün az oldu, hasat gecikti. Haftada 1 ton toplanacak üründen 2-3 kilo toplandı. Fiyatlar da ister istemez yükseldi. Ama şimdi hava ısınmaya başladı ve her gün etiketler düşmeye başladı. Hava ısındığı için ürün bollaşacak, fiyatlar daha da düşecek. Domates marketlerde 10 lira hatta daha da altına düşmesini bekliyoruz. Özellikle mayıs ayında. Birçok şey konuşulduğu gibi değil. Halde 1 lira, gittiği yerde 15 lira gibi bir şey yok. Masraflar çok yükseldi. Akaryakıt, hammadde fiyatları yükseldi. Bunların fiyatları yükseltme sebebi yüzde 20’dir. Kalan yüzde 80’i iklimden dolayı. İlaç-gübre fiyatı yükseldi o da maliyete eklendi ama bunlar en fazla olsa olsa yüzde 30 maliyet getirir. Geri kalanı tamamen hava şartlarından” diye konuştu.
ÇİFTCİLERİN UMUDU HAL YASASI !
- Son dönemlerde artan meyve sebze fiyatlarının birçok nedeni var. Piyasada yaşanan dalgalanamalar nedeniyle fiyatlar yükselebiliyor ancak fiyatlardaki artışın tek nedeninin bu olmadığı gözle görülür bir şekilde ortada. Ankara'daki meyve sebze halindeki satıcılar, çiftçilerin ürettiği soğanların maliyetini arttırdı ve bu nedenle çiftçilerde maliyeti karşılayamadığı için soğanları depoya kaldırdı. Depoya kaldırılan soğanlar ise çürümeye başladı. Komisyoncular yüzünden ürettikleri soğanı satamayan çiftçiler bu duruma çözüm amaçlı hal yasasını gelmesini istiyor...
'STOKÇU' OLARAK ANILMAKTAN RAHATSIZLAR!
- Başkentte hasatını aylar önce yaptıkları soğanların maliyetini karşılamayan çiftçiler, ürünleri depolara kaldırdı. Sofralarda yerini alması gereken soğanlar ise havaların ısınmasıyla birlikte depolarda çürümeye yüz tuttu. Kendilerinin “stokçu” olarak anılmasından rahatsız olan üreticiler ise sorunun asıl kaynağı olarak meyve sebze hali satıcılarını gösterdi...
'1 MİLYON LİRA ZARARIM VAR'
Çiftçinin eline geçen 50 kuruş. Burada ezilen üreticiyle tüketici oluyor. Ben bunun gübresini, mazotunu, elektriğini, işçi maliyetini karşılıyorum, kendim gece gündüz arkasından koşturuyorum. Ben maliyetini alamıyorum. Biz çiftçinin dertlerinin dinlenmesini istiyoruz. Biz neden stokçuluk yapalım. Ürün tarlada kalmasın, insan kursağına gitsin. Ürünü alan olmuyor. Benim bin ton soğanım vardı. İşçi bulamadığım için 200 tonu tarlada kaldı. Kalan 800 ton da depoda çürüdü. Yaklaşık 1 milyon lira zararım var...
'TALEBİM HAL YASASI'
Talebim Hal yasası. Bizim dertlerimizi dinlemelerini istiyoruz. Haldeki satıcılar ürünün kaldırılmasını, haldeki maliyetleri hep bana yüklüyor. Kendileri de devletten kaçmak için arada şirket kurmuş, hepsinde de kendi adamları var. Ürün el değiştikçe karı yükseltiyorlar. Üreticinin eline bir şey geçmiyor. Tüketici de 10 katı fazlasını ödüyor” ifadelerini kullandı.
'PARA ETMEDİĞPİ İÇİN SATAMIYOR'
Bir diğer çiftçi Suat Eroğlu ise, maliyetin altında fiyat teklif eden alıcıların yüzünden durumun bu noktaya geldiğini belirterek şunları dedi:
“Buradaki soğanın çürümesinin nedeni, ürünün tarladan hasat edilmeye başladığı zamanlarda maliyetlerden ve tüccarların malı ucuza almasından dolayı ürün para etmediği için çiftçi ürününü satamıyor. Çitçinin borcu yoksa ürünün depolara getirip bekletmek zorunda. Çünkü malı alan tüccar maliyetin altında fiyat veriyor.
'ÇİFTÇİLER MALİYETLERDEN DOLAYI ZOR DURUMDA'
Devletimiz bu konuyla ilgili hasat zamanından ürünün markete girene kadar bu durumu takip etmek zorundadır. Buradaki arkadaşımıza geçenlerde ön yargılı hareket edildi. Bu adam zarar ettiği için mahsulünü satamadı. Bu adam tüccar değil, çiftçidir. Çiftçiler maliyetlerden dolayı zor durumdalar. İstediği fiyata satamadığından dolayı zarar etmektedir ve kar elde edemediği için bekletmek mecburiyetinde kalmıştır. Ürün de burada havaların ısınmasından dolayı çürüdü.
'ARTIK İNSANLAR ÇİFTÇİLİK YAPMAK İSTEMİYOR'
Adam da haliyle daha fazla zararda. Yoldan geçenleri görüyorum. Burada durup 10-15 çuval soğanı alıp götürüyorlar. Bir de böyle bir zarar var. Artık insanlar çiftçilik yapmak istemiyor. Tarları boş durumda. Maliyetlerden ötürü. Devlet bu konuda çiftçiye çok büyük destek vermek zorunda.”

Haber Kaynağı : Sabah Gazetesi
#Çorum
#hitittvnet
Hitit Web TV